Prevoz avionima do najudaljenijih destinacija, preko okeana postao je rutina koju je doneo tehnološki razvoj. Teško je zamisliti da nekada ove letelice nisu postojale, a prvi avioni nisu imali posadu, pa čak ni putnike. Avionski saobraćaj postoji nešto više od 100 godina, a za prvi uspešan let zaslužni su Braća Rajt.
Istorija avio industrije napredovala je neverovatnom brzinom, a od prvih aviona i cepelina razvili su se moderni putnički i mlazni avioni. U narednim redovima pročitajte koji su to avioni menjali tok avio industrije.
#1 Prvi avion - Flajer 1
Braća Rajt su prvi kontrolisani let avionom sa motornim pogonom izvela 17. decembra 1903. godine, a trajao je 12 sekundi i uspeli su da prelete svega 37 metara. Flajer je bio dvokrilac sa dva prednja kanarda, dva zadnja kormila i dve elise povezane lancima sa motorom. Pilot je morao da leži na donjem krilu a komande je kontrolisao konopcima.
1905. godine braća su uspela da unaprede svoj avio tako da su prvi put izveli kružni let, a u decembru iste godine počinju sa prevozom putnika. Tokom sledeće tri godine povećava se vreme leta, da bi na kraju avion neprekidno leteo 2 sata 43 minuta i 24 sekunde, za koje je prešao 124,7 kilometara.
#2 Blerio XI pogodan za takmičenja
Nakon predstavljanja inovacije od strane braće Rajt avijacija postaje popularan sport, pa su tako održavane avionske trke i izložbe širom sveta, gde su piloti ostvarivali letove na velike razdaljine.
Blerio XI je bio jednokrilac i rađen je u dve verzije, kao dvosed i kao jednosed.
Blerio XI je bio sjajan model aviona za avionske trke i u njega su ugrađivani razni motori, a bio je posebno korišćen prilikom obuke pilota. Blerio se koristio pre i tokom Prvog svetskog rata, a čak tri ova aviona je kupila Kraljevina Srbija 1913. godine kako bi ih koristila u balkanskom i u Prvom Svetskom ratu. Poznat je po tome što je prvi preleteo Lamanš, a njm je upravljao Luj Blerio.
#3 Junkers J1 - metalni avion
Nemački konstruktor Hugo Junkers uspeo je 1915. godine da izradi avion Junkers J1 koji je bio potpuno od metala, dok su se krila u potpunosti oslanjala na trup, za razliku od ranijih verzija za koje su se koristili podupirači i sajle. Nakon ove inovacije počeli su da se izvode prvi dugi letovi.
1919. godine Džon Alkok i Artur Biten Braun uspeli su da prelete ceo Atlantik bez pauze, dok je Čarls Lindberg leteo od Njujorka do Pariza za samo 33 sata i 30 minuta. Prva žena koja je preletela Antlantik bila je Amelija Erhart, koja je krenula iz Njufaundleda za Pariz, ali je zbog tehničkih problema morala da sleti u Severnu Irsku.
#4 Farman golijat - jedan od prvih putničkih aviona
Prvi putnički avioni bili su prilagođeni vojni, a jedan od prvih, Farman golijat mogao je da preveze 11 putnika. U njemu je bilo vrlo hladno, pa je i prevoz bio neugodan, a putnicima je smetao motor, koji je pravio veliku buku.
Tokom narednih godina putnički avioni su se menjali, drvo je zamenjeno metalom a trupovi su počeli da se prave od cevastih kontrukcija, a posebno je zanimljivo to što su posedovali samo jedan par krila. Prvi avion koji se koristio u komercijalnu svrhu za prevoz putnika bio je Boing 247.
#5 Prvi mlazni avioni za prevoz putnika
Prvi mlazni avion je poleteo 1939. godine, nakon što su se ljudi zainteresovali za mlazne motore, koji su do tada korišćeni samo u vojne svrhe. Putnički avion “Kometa de Hevilend” prevezao je putnike od Engleske do Italije pomoću mlaznog pogona.
Nakon njega počinje da se koristi Boing 707 na redovnim linijama u SAD i preko Atlantika. Šezdesetih godina nastaju avioni koji se popularno nazivaju “džambo-džet” i tada počinje era masovnog vazdušnog saobračaja koji postaje dostupan širokim narodnim masama.
#6 F-16 Fighting Falcon
Ratni avioni su se razvijali uporedo sa putničkim ali drastično većom brzinom i godinama su postajali precizniji i brži. Falcon, kao jedan od modernijih američkih lovaca počeo je da se proizvodi 1978. godine i poseduje turbomlazni motor. Zamišljen je kao laki, dnevni lovac ali je vremenom transformisan i počeo je masovno da se primenjuje.
Proizvedeno je 4.500 primeraka i pored američkog vojnog naoružanja, koristi se i u još 25 zemalja, a bez obzira što je napravljen tokom sedamdesetih godina on do danas nema konkurenciju kada su u pitanju borbeni avioni. Neke od inovacija su poboljšanje vidljivosti pilota i manevarskih karakteristika samog aviona.
Avioni koji su uticali na napredak avio industrije su mnogobrojni, pa je nemoguće nabrojati sve izumitelje koji su doprineli izgledu i karakteristikama današnjih modernih letelica. Istorija aviona je bogata, dok se novi modeli stalno proizvode i unapređuju kako bi postigli što bolji efekat. Na inovacijama se radi kako bi u budućnosti transport putnika bio što brži i jednostavniji.Ne zaboravite da pored jednostavnosti i brzine, avio prevoz sve češće može biti i vrlo povoljan način prelaženja ogromnih kilometraža - eksperti iz Balkan Fun turističke agencije za vas svakodnevno vrše V.I.P. uslugu pronalaska najpovoljnijih avio karata! Srećan put!